Kryterium 1.3.4 – Orientacja to jedno z nowych wymagań wprowadzonych w standardzie WCAG 2.1 na poziomie AA.
Jego celem jest zapewnienie, że treści i funkcjonalności stron internetowych są dostępne zarówno w orientacji pionowej (portret), jak i poziomej (krajobraz) – bez wymuszania konkretnego układu, o ile nie jest to uzasadnione funkcją (np. aplikacje do skanowania dokumentów czy gry wyścigowe).
W tym artykule pokażemy, jak sprawdzić zgodność strony z tym kryterium – bez potrzeby zaglądania do kodu ani posiadania wiedzy technicznej.
Co oznacza „orientacja” w kontekście WCAG?
Urządzenia mobilne i tablety umożliwiają użytkownikowi korzystanie z treści w różnych ustawieniach ekranu – pionowo (tak jak trzymamy telefon przy uchu) lub poziomo (np. do oglądania filmów). Dla osób z różnymi potrzebami dostępnościowymi ważne jest, by mogły korzystać ze strony w preferowanym układzie, np. jeśli trzymają urządzenie w uchwycie zamocowanym na wózku inwalidzkim.
Kiedy orientacja jest ograniczona, może to wykluczyć niektórych użytkowników z dostępu do treści.
Jak sprawdzić zgodność z kryterium 1.3.4 bez wiedzy technicznej?
1. Sprawdzenie działania strony w różnych orientacjach
Co zrobić?
Otwórz stronę internetową na smartfonie lub tablecie. Zmień orientację urządzenia z pionowej na poziomą i odwrotnie.
Na co zwrócić uwagę?
-
Czy strona działa poprawnie w obu orientacjach?
-
Czy jakaś funkcja, formularz lub treść znika lub przestaje być użyteczna po obróceniu ekranu?
-
Czy pojawia się komunikat w stylu „Obróć urządzenie, aby kontynuować”?
Przykład błędu:
Strona logowania działa tylko w orientacji pionowej – po przełączeniu na poziomą, treść znika, a użytkownik widzi jedynie informację: „Ta strona działa tylko w orientacji portretowej”.
2. Przegląd widocznych komunikatów i funkcji
Co zrobić?
Zwróć uwagę na wszelkie komunikaty lub blokady związane z orientacją, które pojawiają się podczas korzystania ze strony.
Na co zwrócić uwagę?
-
Czy strona informuje, że działa tylko w jednej orientacji?
-
Czy są elementy interfejsu, które przestają być dostępne po zmianie układu?
-
Czy funkcje takie jak przyciski, menu, formularze są wciąż czytelne i możliwe do obsługi?
Przykład błędu:
Aplikacja restauracji umożliwia zamawianie jedzenia tylko w trybie poziomym – po ustawieniu ekranu pionowo wyświetla się komunikat blokujący: „Obróć urządzenie, aby kontynuować”.
Kiedy można ograniczyć orientację?
Są sytuacje, gdy ograniczenie orientacji jest uzasadnione celem treści – np.:
-
aplikacje do robienia zdjęć lub skanowania dokumentów,
-
gry, które wymagają konkretnego sposobu sterowania,
-
prezentacje i projekty multimedialne zaprojektowane specjalnie do jednej orientacji.
W takich przypadkach ograniczenie orientacji nie jest traktowane jako błąd WCAG – pod warunkiem, że wynika ono z funkcjonalnych potrzeb treści.
Podsumowanie
Kryterium 1.3.4 WCAG 2.1 dba o to, aby strony internetowe były elastyczne względem orientacji urządzenia, co ma kluczowe znaczenie dla wielu osób z niepełnosprawnościami.
Dobre praktyki:
-
Projektuj strony responsywnie, działające w obu orientacjach.
-
Unikaj komunikatów wymuszających obrót ekranu, jeśli nie jest to absolutnie konieczne.
-
Testuj swoją stronę na różnych urządzeniach i w różnych układach.
Dzięki zastosowaniu się do tego prostego kryterium zwiększasz dostępność strony – bez potrzeby znajomości kodu, a z dużym zyskiem dla użytkownikÓW.